Ali Emre Candüz

Seçilen konu : Ahmet, kör olduğunu bildiği Mehmet’in bir uçuruma doğru yürüdüğünü görüyor, ama ondan hoşlanmadığı için aşağı yuvarlanmasına göz yumuyor. Bu cinayet sayılır mı ? 

 

Ahmet’in, Mehmet’in tehlikede olduğunu bilmesine rağmen onu uyarmaması, pasif bir davranış sergilediği anlamına gelir. Bu durum felsefe dünyasında eminim çok büyük sorulardan biri olmuştur. Bana yani Ali Emre Candüz’e göre bu bir insanın bağrına hançer sokmaktan çok ama çok küçük bir farkla aşağıdadır. Çünkü o insanın o uçurumdan düşmesinde onun müdahale etmemesi aynı zamanda nefretini engellememesi vardır. Yani bu tanrının ona birden verdiği tek tercih sorulu bir sınav kağıdında iyilik ve kötülük şıklarından kötülüğü işaretlemiş olur. İnsanı bizzat silahla ya da elle öldürmek ise tehlikenin ta kendisi olup insana gitmektir. Yani o sınav kağıdını kendi basıp tamamen kendi isteğiyle kötü olduğunu göstermesidir. Bu bölümdeki sonuç Ahmet’in kötü insan olmayı seçmesi derim fikrimce. Buraya kadar söylediklerim herhangi normal bir Mehmet’e( herkes gibi kötülükler yapmış iyiliği ortalama) göz yuman Ahmet içindi. Çok iyi bir Mehmet’i ( insanların ortalama iyiliğinin üzerinde mesela bir servetini Afrikadaki açlara hiç pişman olmadan bağışlayan bir Mehmet) iten Ahmet için yazarsam bu kısma ek olarak Ahmet daha da kötü bir insan kabul ederim.  

 

Şimdi gerçekten kötü bir Mehmet ( Adam öldürmek, toplumların, ailelerin arasını açarak birbirlerine düşmelerine kavgalara kan dökülmesine pişman olmaksızın ve göz göre göre sebep olmak sağlamak vb. Suçlar işleyen bir Mehmet) için eğer hala yaptıklarından pişman olmuyorsa ve elinde olsa yine yapmayı yeğleyecek, kendisine zarar vermemiş ve  suçlarını bildiği bir Mehmet’i durdurmazsa  yaptığı hareket yanlış olmayabilir sonuçta durdursaydı bu vazgeçmeyen ceza da almayan Mehmet gelecekte çok daha kötü olaylara sebep olacakken bunu engellemiş olur. Bu durumda Ahmet iyi olabilir mi yoksa kurtarması durumunda Mehmet bir ders alır iyileşir miydi bilemeyeceğimiz için bu durumda Ahmet için yorum yapmamak en doğrusu olabilir. Lakin bence bu durumda Ahmet doğruyu yapmış olabilir.  

Hukuki açıdan bakmayı tercihimize alırsak bir kişinin kasıtlı olarak başkasının ölümüne neden olması cinayet olarak kabul edilir. Eğer Ahmet, Mehmet’in düşmesine ve ölümüne neden olmak amacıyla ona müdahale etmemişse, bu durum genellikle yasal sistemlerde ihmal suçlaması olarak değerlendirilebilmekte, ancak cinayet olarak sayılmayabilir, sayıladabilir.  

 

Bu tür durumlar genellikle yargı süreçlerinde detaylı bir inceleme gerektirir. Ahmet’in neden böyle davrandığı, aralarındaki ilişki ve Ahmet’in bilinci gibi unsurlar da önemlidir. Bu nedenle, kesin bir yanıt verilemez. Objektif olarak durum budur. 

 

Şimdi sorunun temel hedefi olan cinayet sayılır mı sorusuna nihai yanıt olarak  

 

Yetişebileceği anda fark edip harekete geçmediğine göre  

 

“Aynende bir cinayetten farksızdır. Cinayettir.” sonuçta burada doğruluk değil ölümüne sebep olup olmaması sorulmuştur. Mehmet iyi de olsa kötü de olsa Ahmet onun uçurumdan yuvarlanmasını onaylamış ve göz göre göre ihmal ederek bu cinayeti işlemiştir.  

 

Kaynakça https://www.iskultur.com.tr/kitap/felsefe-2?srsltid=AfmBOoqpXjkUCiNc04MdN1t6twjgpUiS3evKsmRxZPOeyFaiMwO3vZgl#group=group1&page=0   / https://www.anayasa.gov.tr/tr/mevzuat/anayasa/ https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/910488 / https://www.aythink.com.tr/nasil-dusunuyorsunuz-dusunme-becerilerinizi-gelistirince-neler-yapabileceginizi-bir-bilseniz-2/  

 

Açıklama: Hocam kaynaklardan okuduğum bilgileri genellikle harmanlayarak kendi aklıma ve bazı objektif bilgilere göre yazdım. Yazılarım kaynaklarda aynen yer almamaktadır